کرگیری بتن چیست ؟ مراحل و انواع دستگاه کرگیری - مجله تانی بای

کرگیری بتن چیست؟

کُرگیری به لحاظ لغوی به معنای دریافت مغزه از یک ماده است. در ساختمان سازی بتن از مهم ترین مصالحی است که از آن کرُ یا مغزه گرفته می گردد. به عبارتی کرگیری فرآیند جدا کردن یک قسمت از سطح بتنی است که ممکن است به منظور اهداف مختلفی صورت می گیرد. در این عملیات از دستگاه ها و تجهیزات مخصوصی استفاده می گردد.

هدف از کرگیری بتن چیست؟

کرُگیری بتن همان طور که در بالا نیز عنوان شد می توان به منظور اهداف مختلفی صورت گیرد. به طور کلی، دریافت مغزه و نمونه از بتن به منظور انجام آنالیز ها و آزمایش های بیشتر از اصلی ترین اهدافی است که از کرگیری دنبال می گردد. معین مقاومت فشاری، خمشی و کششی بتن، آنالیز تراکم در آرماتورها در فونداسیون ها، تیرها، دال ها و ستون ها اجرا می گردد.

علاوه بر دریافت نمونه از بتن، کرگیری ممکن است به منظور اهداف اجرایی دیگری نیز به کار برده گردد. به عنوان نمونه شاید برای اجرای خطوط برق، تلفن، لوله ها و سایر تجهیزات، لازم به سوراخ کردن بتن باشد که در این صورت استفاده از روش کرگیری بهترین گزینه خواهد بود. نصب انواع نگهدارنده ها و اتصالات برای اجرای تجهیزات روشنایی و مواردی من جمله از دیگر کاربردهای این روش است.

مطلب پیشنهادی: شمشه گیری چیست ؟ نکات اجرایی آن در سفت کاری و نازک کاری ساختمان

کرگیری در بتن چگونه انجام می گردد؟

دریافت مغزه و یا سوراخ کردن بتن به تجهیزات بسیار قدرتمندی احتیاج دارد. در این فرآیند از دستگاه کرگیری استفاده می گردد. این دستگاه بسته به نوع و قدرتی که دارد در اندازه های مختلف به کار برده می شوند. بعضی کوچک که با دست حمل می شوند و بعضی هم عظیم هستند و برای به کار گیری باید از نیروهای مکانیکی زیادی استفاده کرد.

در هر صورت، این دستگاه ها از نیروهای برقی، بنزینی و هیدرولیکی برای انجام وظیفه خود بهره می برند. در اولین گام از فرآیند کرگیری بر اساس محاسباتی که انجام شده است، محل دقیق دریافت مغزه یا سوراخ کردن بتن را تعیین می نمایند. بسته اینکه هدف از کرگیری دریافت نمونه برای آزمایش است یا صرفاً سوراخ کردن بتن، از مته هایی با قدرت و اندازه مختلفی استفاده می گردد.

در مرحله بعد بسته به افقی یا عمودی بودن سطحی که باید از آن مغزه گرفته گردد، با استفاده از مته های معمولی چند سوراخ در دیوار یا کف ایجاد می گردد. از این سوراخ ها برای محکم کردن پایه های دستگاه کرگیر استفاده می گردد. بعضی از دستگاه های کرگیری دارای پایه هایی هستند که بدون احتیاج به پیچ به سطح زیرین خود محکم می شوند. بعد از اطمینان از محکم شدن پایه ها، موتور اصلی دستگاه روی پایه های قرار داده می گردد.

در مرحله آخر هم دستگاه را به منبع انرژی که عمدتاً برق است وصل می نمایند. آب یکی از اصلی ترین منابع مورد احتیاج برای کرگیری است. آب چند نقش را در کرگیری ایفا می نماید. از طرفی باعث خنک شدن مته می گردد. جهت حفاری را با انتقال خرده های حفاری به سمت بالا تمیز می نماید. با رسیدن به عمق مورد نظر، دستگاه خاموش و اقدام به بیرون آوردن مغزه می نمایند. اگر عمق حفاری بیشتر از ضخامت سطح مورد نظر باشد، پس مغزه همراه با مته بیرون خواهد آمد اما اگر عمق از ضخامت کمتر باشد برای بیرون آوردن مغزه از ابزارهای مخصوصی استفاده می نمایند.

کرگیری روی بتن مسلح و غیر مسلح

اجرای عملیات کرگیری در هر سطح بتنی باید از شرایط و استانداردهای تعیینی پیروی کند. در بتن های غیرمسلح بر اساس محاسبات اقدام به تعیین کردن محل کرگیری می نمایند اما در بتن های مسلح شده قضیه کمی متفاوت خواهد بود. در بتن های مسلح به منظور پرهیز از آسیب به میلگرد ها می توان قبل از آغاز به کار با استفاده از اسکنرهای مخصوص محل دقیق آن ها را در داخل بتن تعیین کرد و سپس بر اساس آن محل کرگیری را تعیین کرد.

انواع دستگاه کرگیر

انواع دستگاه های کرگیری را بر اساس کاربرد، انرژی مصرفی و نوع مته می توان به انواع مختلفی دسته بندی کرد. به لحاظ کاربرد، کرگیرها یا به منظور دریافت مغزه و یا صرفاً سوراخ کردن سطح استفاده می شوند. در مورد نوع انرژی مصرفی نیز می توان این دستگاه ها را به انواع الکتریکی، بنزینی، هیدرولیکی و بادی دسته بندی کرد. در ایران بیشتر از انواع الکتریکی و بنزینی استفاده می گردد. از نظر جنس و نوع مته نیز نوع کاربیدی و نوع الماسی دو نوع اصلی دستگاه های کرگیری هستند که در ایران استفاده می شوند البته استفاده از دستگاه های کاربیدی بسیار به ندرت دیده می گردد و تمایل بیشتر به استفاده از مته های الماسه است.

در کرگیری باید به چه نکاتی توجه کرد؟

• با توجه به حساس بودن کار، نکات ایمنی حتماً از جنبه های مختلف رعایت گردد.
• سطح که قرار است روی آن کرگیری صورت گیرد باید کاملاً صاف و تمیز باشد.
• اول اینکه جهت عملیات کرگیری باید نسبت به جهت بتن ریزی تعیین گردد.
• از این روش باید در بتن های سخت شده ای که حداقل 14 روز از عمر آن ها می گذرد، استفاده کرد.
• در کرگیری باید دقت داشت که عملیات دقیقاً به صورت عمود بر سطح مورد نظر صورت گیرد.
• کرگیری به منظور انجام آزمایش در نزدیک ترک ها و محل های اتصال اعضای بتنی به هیچ عنوان انجام نگردد و سعی گردد نمونه از وسط مقطع گرفته گردد و سطوح طرفین محل نمونه گیری کاملاً از هر گونه آلودگی پاک باشد.
• قطر مغزه گرفته شده برای آزمایش باید از 4 اینچ بیشتر باشد.
• نسبت طول به قطر مغزه نباید کمتر از یک باشد.
• حداقل قطر نمونه سه برابر حداکثر اندازه اسمی مصالح سنگی بکار رفته در بتن باشد.
• قطر نمونه باید دو برابر عظیم ترین دانه باشد.

سخن آخر

کرگیری از دیگر عملیات هایی است که روی سطوح بتنی سخت شده صورت می گیرد. اهداف مختلفی از این عملیات دنبال می گردد که در بالا به آن ها اشاره شد. انواع مختلفی از دستگاه های کرگیری در ایران رایج هستند که عمدتاً با انرژی برق و مته های الماسه کار می نمایند. با توجه به حساس بودن عملیات، کرگیری باید تحت شرایط و الزامات تعیینی صورت گیرد.