چرا جوجه ها را آخر پاییز می شمارند؟
به گزارش مجله تانی بای، جوجه ها را آخر پاییز می شمارند یکی از ضرب المثل های شیرین ایرانی است که عموما مردم از آن در کنایه زدن به دیگران و به نوعی برای رجزخوانی استفاده می نمایند، اما همه بر این امر واقف هستیم که در هر ضرب المثل نکته ها و داستان هایی نهفته است.
به گزارضش ایسنا، عموما ضرب المثل جوجه ها را آخر پاییز می شمارند برای افرادی به کار برده می شود که مهارت کافی در انجام کاری را ندارند و اصرار به انجام کاری دارند که در توان آن ها نیست، بنابراین با کنایه به این افراد گفته می شود کهجوجه ها را آخر پاییز می شمارند، یعنی نتیجه کار در آخر تعیین می شود.
قطعا یکی دیگر از موضوعات کلیدی در استفاده از این ضرب المثل، بحث آینده نگری در بین گذشتگان بوده است، در قدیم الایام افراد نسبت به موضوعات مختلف در امر زندگی و معیشت آینده نگری می کردند و افرادی پیروز بودند که علاوه بر آینده نگری بتوانند مهارت خود را نیز نشان دهند.
ریشه ضرب المثل جوجه ها را آخر پاییز می شمارند چیست؟
عباس قنبری عدیوی- رئیس بنیاد ایران شناسی چهارمحال و بختیاری در گفت وگو با ایسنا در مورد کاربرد، ریشه و تاریخچه ضرب المثل جوجه ها را آخر پاییز می شمارند، اظهار کرد: ضرب المثل ها انعکاس زندگی مردم و تجارب آن ها در مورد کیفیت زندگی است، ضرب المثل ها عموما کوتاه، پرمعنا و جذابند. زیرا با یک تجربه واقعی شباهت دارند.
وی اضافه کرد: زمانی که صحبت از ضرب المثل جوجه ها را آخر پاییز می شمارند می شود، واژه های کلیدی این ضرب المثل بحث فصل پاییز به معنای گاه شماری و تقویم و کلمه جوجه شامل ماکیان مرغ و خروس در زندگی روستایی است، وقتی این واژه ها مورد آنالیز قرار می گیرند، حوزه اقتصاد، کشاورزی، زیست روستایی و عشایری در آن ها معنا دارد، کاربرد این ضرب المثل هشداری برای تماشا نتایج عملکرد و پرهیز از انجام کاری است که عاقبت خوبی ندارد.
قنبری در ادامه با بیان این که در زندگی روستایی و عشایری زمان از اهمیت بالایی برخوردار است، مطرح کرد: افرادی که ماکیان و دام را پرورش می دهند، بخوبی می دانند که باید زمان سرد شدن و گرم شدن هوا را مدیریت نمایند تا به دام و ماکیان آسیب نرسد، جوجه ها و مرغ ها نسبت به سرما بسیار آسیب پذیرند، پس ریشه ضرب المثل جوجه ها را آخر پاییز می شمارند به این موضوع برمی شود که سرما و تغییر فصل باعث بروز بیماری می شود و باتوجه به نبود امکانات بهداشتی در آن دوران، مردم سعی می کردند با تدابیری خود، ماکیان و دام را از سرماهای شدید حفظ نمایند.
این پژوهشگر فرهنگ عامه اعلام کرد: نگهداری مرغ و خروس در سرما کار سختی است، اگر کسی مهارت کافی برای این کار را نداشت، بیشتر ماکیان خود را در فصل پاییز از دست می داد و عموم افراد در زندگی روستایی و عشایری زندگی خود را از این طریق تکثیر ماکیان برای تامین مرغ و تخم مرغ تامین می کردند و به افراد فاقد مهارت طعنه می زدند که جوجه ها را آخر پاییز می شمارند.
وی با اشاره به این که مدیریت ماکیان در فصل سرما اهمیت بالایی داشت، گفت: این تجربه زندگی معمولی وارد ادبیات عامه مردم شده و به صورت ضرب المثل، حکایت و قصه مثل بیان می شود و اگر کسی بخواهد به فردی هشدار بدهد از این ضرب المثل ها و حکایات استفاده می نماید.
قنبری تاکید نمود: کاربرد ضرب المثل تک جنبه ای نیست، یعنی شما می توانید از این ضرب المثل در چند موقعیت و در چند فرصت زمانی و مکانی بهره ببرید، برای مثال می توان ضرب المثل جوجه ها را آخر پاییز می شمارند به آن جنبه طنز، تهکمی و یا آموزشی بدهید، در فرهنگ عامه مردم ایران از ضرب المثل برای آموزش بچه ها و نوجوانان یا جوانان کم تجربه نیز استفاده می کردند و این مسئله موجب می شد تا مثل ها، حکایات و قصه ها سینه به سینه به نسل بعد منتقل شود.
بابک زمانی پور- پژوهشگر تاریخ و فرهنگ در چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه محاسبه عملکرد یکی از موضوعات حائز اهمیت است، اظهار کرد: شب آخر پاییزشب چله خاتمه فصل پاییز است و مردم اندوخته های خود را در خاتمه هر فصل محاسبه می نمایند و برای زمستان نیز آماده می شوند.
وی اعلام کرد: جوجه ها را آخر پاییز می شمارند یک مثل از محاسبه است که آیا آمادگی ورود به فصل تازه را دارید، انسان باید همیشه حساب و کتاب عملکرد و تراز مالی خود را داشته باشد، عموما گزارشات مالی دولت نیز فصلی و سالانه است.
زمانی پور تاکید نمود: در گذشته بیشتر خانواده ها از ماکیان نگهداری می کردند، بنابراین در آخر فصل پاییز حساب می کردند که ببیند که چند تا از جوجه ها زنده می ماند و آیا تا خاتمه سال می توانند با این ماکیان زندگی خود را بگذرانند.
منبع: فرارو