جزئیات کامل شرایط بازنشستگی ، با چه سن و سابقه ای می توان درخواست بازنشستگی داد؟ ، تفاوت نحوه بازنشستگی زنان و مردان ، شرایط بازنشستگی در مشاغل سخت - مجله تانی بای

به گزارش خبرنگاران، سن بازنشستگی، بر اساس بند 1 ماده 76 قانون تامین اجتماعی، 60 سال سن برای مردان و 55 سال سن برای زنان است که در این حالت فرد بیمه شده با داشتن حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه می تواند بازنشسته گردد.

در صورتی که مستمری استحقاقی فرد بر اساس این بند کمتر از حداقل حقوق سال مربوطه باشد تا حداقل حقوق ارتقاء خواهد یافت.

آیا بازنشستگی در صنوف مختلف، فرق دارد؟

بعلاوه باید گفت که شرایط بازنشستگی برای تمام بیمه شدگان اعم از بیمه شدگان اجباری، اختیاری و حرف و مشاغل آزاد یکسان است. محمدحسن زدا، سرپرست اسبق سازمان تامین اجتماعی نیز به این پرسش که آیا بازنشستگی بیمه شدگان در صنوف مختلف فرق دارد؟ اینگونه پاسخ داده است که صنوف مختلف تصور می نمایند بازنشستگی شان تفاوت دارد؛ در حالی که اینطور نیست. نانوا، قناد و در هر شغل دیگری طبق قانون تامین اجتماعی بازنشستگی برای مردان با 50 سال سن و 30 سال سابقه و برای زنان با 45 سال سن و 30 سال سابقه امکان پذیر بوده و این قانون برای همه است.

وی اضافه نمود: البته اگر شغلی سخت و زیان آور باشد، فرد باید به کمیته های سخت و زیان آور در ادارات کار که محل تشخیص آن است مراجعه کند. فرد مشمول قانون سخت و زیان آور با 20 سال سابقه خدمت متوالی یا 25 سال سابقه خدمت متناوب بدون شرط سنی می تواند بازنشسته گردد.

قاعده کلی برای بازنشستگی اینگونه است که بیمه شده می تواند به سازمان تامین اجتماعی درخواست بازنشستگی دهد و کارفرما نمی تواند بازنشستگی کارگر خود را تقاضا کند. صرفا در یک مورد کارفرما می تواند خواهان بازنشستگی کارگر خود گردد و آن هم در موردی است که سن کارگر بیمه شده حداقل پنج سال از زمان قانونی بازنشستگی گذشته باشد که این موضوع برای بانوان 60 سالگی است. یعنی کارفرما می تواند از سازمان بخواهد که کارگر زن خود را که به 60 سالگی رسیده بازنشسته کند.

شرایط بازنشستگی درقانون تأمین اجتماعی

براساس ماده 76 قانون، مشمولان این قانون در صورت دارا بودن شرایط زیر حق استفاده از مستمری بازنشستگی را خواهند داشت:

- حداقل سابقه پرداخت حق بیمه مقرر را قبل از تاریخ تقاضای بازنشستگی دارا باشند .

- سن مرد به 60 سال تمام و سن زن 55 سال تمام رسیده باشد .

در ادامه به صورت خلاصه به شرایط و انواع بازنشستگی زنان و مردان اشاره می گردد:

شرایط و نحوه بازنشستگی مردان

1- فرد تحت پوشش با 60 سال سن و 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه می تواند با حداقل حقوق پایه و بیشتر بازنشسته گردد.

2- فرد تحت پوشش با 60 سال سن و زیر 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه متناسب با تعداد سال های پرداخت حق بیمه بازنشسته می گردد.

3- فرد تحت پوشش با 60 سال سن و 10 سال سابقه

* در شرایطی که فرد زیر 10 سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد می تواند سابقه خود را با خرید حق بیمه تکمیل نموده و با 10 روز حقوق بازنشسته گردد.

4- فرد تحت پوشش با 50 سال سن و 30 سال سابقه پرداخت حق بیمه با حقوق کامل باز نشسته می گردد.

5-فرد تحت پوشش بدون شرط سنی با 35 سال سابقه خدمت می تواند بازنشسته گردد.

* حداکثر سابقه برای پذیرش و محاسبه در مشخص مستمری 35 سال است.

شرایط و انواع بازنشستگی زنان

شرایط سنی بازنشستگی برای زنان پنج سال از آقایان کمتر است. به این معنی که زنان با سن کمتری می توانند بازنشسته شوند.

در مورد سابقه لازم برای بازنشستگی نیز عموما شرایط برای زنان و مردان یکسان است، ولی در چند مورد برای زنان از نظر سابقه شرایط سهل تری در نظر گرفته شده است.

نکته سوم مربوط به وجود شرایط همزمان سن و سابقه برای بازنشستگی زنان است. به این معنا که به غیر از سه مورد (بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور، بازنشستگی جانبازان و بازنشستگی با 35 سال سابقه پرداخت حق بیمه) قاعده اصلی در بازنشستگی تحقق توامان شرط سن و سابقه در احراز بازنشستگی است.

1- فرد تحت پوشش با 45 سال سن و 30 سال سابقه می تواند بازنشسته گردد.

2-فرد تحت پوشش با 55 سال سن و حداقل 20 سال سابقه می تواند درخواست بازنشستگی کند.

3-فرد تحت پوشش با 42 سال سن برای مشمولان قانون کار و 20 سال سابقه می تواند بازنشسته گردد.

*در مورد این گروه از بیمه شدگان، در صورتی که مستمری استحقاقی از حداقل حقوق سال مربوطه کمتر باشد، تا حداقل حقوق افزایش نمی یابد.

4- فرد تحت پوشش با داشتن 35 سال سابقه بدون شرط سنی می تواند بازنشسته باشد.

5- فرد تحت پوشش اگر معلول عادی باشد می تواند با 45 سال سن و با داشتن حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه تقاضای بازنشستگی کند.

6- فرد تحت پوشش بازنشستگی با داشتن 55 سال سن با حداقل10 سال سابقه متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه می تواند بازنشسته گردد.

* در این حالت بیمه شده می تواند با 10 سال سابقه و بیشتر تا 20 سال، درخواست بازنشستگی کند که مستمری وی به مقدار سنوات پرداخت حق بیمه خواهد بود (بین 10 تا 20 روز حقوق). در این صورت ماده 111 قابل اجرا نیست و چنانچه حقوق وی از حداقل پایین تر باشد، مستمری تا حداقل حقوق افزایش نمی یابد.

* بانوانی که سن آن ها به 55 سال رسیده، ولی زیر 10 سال سابقه دارند می توانند با پرداخت حق بیمه سنوات کسری تا 10 سال سابقه، با 10 روز حقوق بازنشسته شوند که در این صورت نیز چنانچه حقوق آن ها از حداقل حقوق مصوب شورای عالی کار کمتر باشد، ترمیم نخواهد شد.

شرایط بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور

طبق قانون بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور، افرادی که حداقل 20 سال متوالی و 25 سال متناوب در کارهای سخت و زیان آور (مخل سلامتی) اشتغال داشته اند و در هر مورد حق بیمه مذکور را به سازمان پرداخته باشند، بدون شرط سنی می توانند تقاضای بازنشستگی نمایند.

بعلاوه چنانچه کمیسیون های پزشکی موضوع ماده 91 قانون تامین اجتماعی قبل از رسیدن بیمه شده شاغل در کارهای سخت و زیان آور به سابقه مقرر (20 سال متوالی و 25 سال متناوب برای کارهای سخت و زیان آور) فرسایش جسمی و روحی وی را ناشی از اشتغال به کارهای سخت و زیان آور تشخیص دهند، فرد بیمه شده می تواند درخواست بازنشستگی کند. بر این اساس هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور 1.5 سال محاسبه خواهد شد.

برای صدور حکم بازنشستگی چه کنیم؟

تا چندسال قبل، مراحل ارائه درخواست بازنشستگی و آنالیز پرونده و سوابق بیمه ای متقاضیان بازنشستگی عادی، مستلزم چندین نوبت مراجعه حضوری بیمه شده و از نظر زمانی نیز بسیار طولانی بود که با توسعه خدمات غیرحضوری تأمین اجتماعی، این فرآیند به صورت غیرحضوری و در مدت زمان بسیار کوتاه تر انجام خواهد شد.

سازمان تامین اجتماعی با صدور اطلاعیه ای اعلام نموده است که ثبت درخواست صدور حکم و برقراری مستمری بازنشستگی عادی برای بیمه شدگان تأمین اجتماعی، بدون احتیاج به حضور در شعب و به وسیله سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی به نشانی es.tamin.ir امکانپذیر است و بیمه شدگان واجد شرایط بازنشستگی، می توانند درخواست صدور حکم و برقراری مستمری را در این سامانه ثبت نموده و همه مراحل مربوطه را به صورت غیرحضوری پیگیری نمایند.

واحدهای اجرایی سازمان تأمین اجتماعی موظف اند درخواست های بازنشستگی را که قبل از اتمام وقت اداری در سامانه خدمات غیرحضوری ثبت می شوند، تا انتها همان روز و درخواست هایی را که خارج از وقت اداری یا در ایام تعطیل به وسیله بیمه شدگان ارسال می شوند، در اولین روز اداری مشخص تکلیف نمایند و با توجه به اینکه در زمان ثبت درخواست بازنشستگی غیرحضوری به وسیله بیمه شده، احراز هویت به وسیله ارسال کد رمز (OTP) به تلفن همراه وی صورت پذیرفته، احتیاجی به اخذ امضاء یا اثرانگشت بیمه شده ذیل درخواست بازنشستگی نیست.

مراحل اداری آنالیز سوابق و اخذ تاییدیه ها در این سامانه به صورت غیرحضوری اجرا شده و بیمه شده می تواند در همین سامانه از مراحل اجرای فرآیند مذکور آگاه گردد. پس از صدور حکم برقراری مستمری بازنشستگی عادی و همزمان با تخصیص شماره مستمری نیز نسخه ای از آن در منوی صندوق شخصی من در سامانه خدمات غیرحضوری قرار خواهد گرفت و بیمه شده به وسیله منوی اعلام شماره حساب بانکی ویژه مستمری بگیران می تواند شماره حساب بانکی خود را جهت واریز مستمری اعلام کند.