آیا قیمت نفت ایران رونق می گیرد - مجله تانی بای

به گزارش ایران، اکنون قیمت نفت تنها یک قدم تا رکورد 60 دلار در هر بشکه فاصله دارد و نمودار قیمتی به نقطه ای بازگشته که هنوز همه گیری کرونا جدی نشده بود. به نظر می رسد که بازگشت شرایط قیمتی بازار جهانی نفت خام به شرایط پیش از بحران حتی فراتر از تصورها در حال رقم خوردن است و این مسأله به عوامل متعددی مربوط می گردد.

مهمترین عواملی که در این رشد قیمتی نقش داشته اند، بروز نشانه های رشد اقتصادی در امریکا و پایبندی اوپک پلاس به محدودیت عرضه، بویژه کاهش داوطلبانه یک میلیون بشکه در روز عربستان برای ماه جاری -فوریه- است. بسته حمایتی امریکا که احتمالاً بزودی عرضه می گردد نیز در این فرایند بی تأثیر نبوده اما عوامل واقعی و ساختار کنونی عرضه و تقاضا به نسبت خوشبینی، نقش برجسته تری در افزایش قیمت ها دارند. به طوری که عرضه نفت از یک سو به کمک اوپک پلاس محدود شده و از سوی دیگر توسعه و بهره برداری از نفت خام های گرانقیمت در سال 2020 کند شده و این مسأله به کاهش تقاضا کمک کرده است. در بخش تقاضا نیز اخبار از بهبود رشد اقتصادی جهان و کشورهای مصرف کننده، کاهش ذخایر و نقش واکسیناسیون کرونا در سال 2021 بر بهبود تقاضا خبر می دهد.

بازار در 2021 احیا می گردد؟

این روزها برخی از تحلیلگران بازار نفت برآورد می کنند که شرایط بازار شکننده است و برخی نیز می گویند که احتمالاً در سال 2021 و زودتر از پیش بینی ها بازار احیا می گردد و به تعادل می رسد. حتی کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق اوپک و غیر اوپک که اواخر هفته گذشته بیست و ششمین نشست خود را برگزار کرد، گفت که به بهبود بازار نفت در سال 2021 خوشبین است.

به گزارش دبیرخانه اوپک، کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق کاهش تولید تولیدکنندگان عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) موسوم به JMMC روز چهارشنبه، 15 بهمن ماه به ریاست عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی و همکاری الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه از طریق ویدئوکنفرانس برگزار گشت و برآیند این نشست آن بود که توافق به بهبود وضع بازار کمک زیادی کرده است و حتی قبل از 2022 به سطح قابل قبولی در بازار نفت می رسیم. این کمیته بر نقش مثبت توافقنامه حمایت از توازن دوباره بازار جهانی نفت پرداخت و به کاهش تولید داوطلبانه و قابل توجه عربستان از اول فوریه 2021 و به مدت دو ماه اشاره کرد و از همه اعضا نیز خواسته تا این فرایند را ادامه دهند. این کمیته با بررسی گزارش ماه دسامبر سال 2020، مجموع پایبندی این ائتلاف در این ماه را 101 درصد گفت که بر پایبندی حداکثری کشورهای شرکت کننده به این توافقنامه تأکید می کند. این کمیته عنوان کرد که کشورهای اوپک و غیراوپک از زمان نشست وزیران این ائتلاف در آوریل سال 2020 به طور کلی 2 میلیارد و صد میلیون بشکه از تولید نفت خود کاسته و سبب تثبیت بازار نفت و تسریع در فرایند تعادل آن شده اند.

اعضای اوپک پلاس معتقدند که اگرچه چشم انداز اقتصادی و تقاضای نفت در ماه های آینده همچنان نامشخص خواهد بود، گسترش تدریجی واکسن ها در سراسر جهان عاملی مثبت برای بقیه سال است که سبب تقویت اقتصاد جهانی و تقاضای نفت می گردد. در نهایت آنها با مثبت خواندن شرایط، بررسی های به روز تر و بیشتر را به نشست بعدی این کمیته در سوم مارس 2021 (13 اسفندماه) موکول کردند.

تولید نفت امریکا، در مدار افزایش

کاهش قیمت نفت و به تبع آن تولید نفت خام غیرمتعارف و گران امریکا موسوم به نفت شیل در سال 2020 میلادی بسکمک از شرکت های نفتی امریکا را زیانده کرده بود. به طوری که اخیراً اعلام شد شرکت های نفتی اکسون موبیل و کونکو فیلیپس امریکا در سال 2020 زیان کردند. اما حالا با افزایش قیمت نفت به محدوده 60 دلار در بشکه، مجدداً فعالیت دکل های نفتی امریکا در حال افزایش است و این کشور با وجود مخالفت های زبانی رئیس جمهوری جدید خود، بزودی به سطح بالاتری از تولید نفت می رسد.

رویترز در این رابطه به نقل از فیل فلین، تحلیلگر ارشد بازار نفت می نویسد: تقاضای نفت در حال افزایش است و محدودیت تولید اوپک پلاس و همچنین افت تولید نفت امریکا نیز به کاهش عرضه کمک کرده است اما با تلاش ایالات متحده برای افزایش تولید نفت روبرو ایم که ممکن است در آینده باعث تشدید موجودی ها و ذخایر نفتی جهان گردد. او ادامه می دهد: البته احتمال دارد که امسال با کشف و توزیع واکسن کرونا، تقاضای نفت رشد بیشتری از عرضه داشته باشد و سال آینده نیز مجدداً به سمت کسری قابل توجهی در عرضه برویم.

اکنون علاوه بر مسأله واکسیناسیون کرونا، احتمال افزایش تولید امریکا و لغو تحریم های نفتی ایران، نقش مهمی در تحولات قیمتی بازار نفت دارد. در همین حال اخباری به گوش می رسد که عربستان قصد دارد تا پیش از ورود ایران به بازار و افزایش تولید نفت امریکا، عرضه سهام شرکت آرامکو را به سرانجام برساند تا این کار در قیمت های بالاتری صورت گیرد.

زمان ورود ایران به بازار؟

اخبار مثبتی از سوی شرکت ها و کشورهای خریدار نفت ایران به گوش می رسد که احتمال افزایش صادرات نفت ایران را برای ماه های آینده قوی تر می کند. اکنون بازار به این مسأله نیز می پردازد که اگر تولید و صادرات نفت ایران به سبب کاهش تحریم ها بیشتر شد، واکنش بازار چه خواهد بود؟

اخیراً، رئیس شرکت نفت هند اعلام کرده که در صورت سبک شدن تحریم های امریکا، پالایشگاه های هند آماده خرید نفت خام ایران خواهند بود. هند تا نیمه سال 2019 که ترامپ تحریم های نفتی ایران را بازگرداند، دومین خریدار نفت ایران بعد از چین بود. رویترز با اشاره به اینکه هند به دنبال متنوع کردن بازارهای خود است، می نویسد: ام. کی. سورانا، رئیس شرکت نفت دولتی هندوستان در یک کنفرانس خبری در دهلی نو گفته که پالایشگاه های هند مشغول ارزیابی بازار هستند تا ارزش تولیدات خود را از حیث حداکثر توان درآمدزایی بسنجند. لذا از آنجایی که نفت خام ایران در سبد (واردات) پالایشگاه های هند قرار داشت، هرگاه شرایط تحریمی به حال عادی باز گردد و نفت خام در بازار فراهم باشد، ترجیح ما همچنان این است تا نیاز نفتی خود را بار دیگر از ایران تأمین کنیم. تحلیلگران بازار می گویند که اگر تحریم های نفتی ایران برداشته و یا سست گردد؛ شاید در ماه های آینده بهترین فرصت احیای بازار نفت ایران باشد. بازار نفت هنوز شرایط شکننده ای دارد اما فضای افزایش عرضه بیش از یک سال اخیر در این بازار به چشم می خورد. ضمن آن که اعضای اوپک پلاس نیز باید با ایران همکاری کنند. ایران پیش از تحریم ها روزانه میانگین 2 میلیون و 500 هزار بشکه نفت صادر می کرد که اکنون میزان صادرات نصف این رقم برآورد می گردد و البته هیچ رقمی رسمی برای میزان صادرات وجود ندارد.